Kto to jest psycholog, czym różni się od psychologa klinicznego, czym zajmuje się psychoterapeuta? Poniżej przedstawiamy definicje zawodów, które w potocznym rozumieniu bywają mylone, co czasami utrudnia poszukiwanie odpowiedniego specjalisty.
Psycholog
Psycholog to absolwent 5 letnich studiów psychologicznych, które zwykle kończą się napisaniem pracy magisterskiej i uzyskaniem tytułu magistra psychologii. Studia psychologiczne mają przede wszystkim walor teoretyczny – przygotowują absolwenta do rozumienia zjawisk zachodzących w ludzkiej psychice, jednak zwykle uwzględniają jedynie kilka tygodni lub miesięcy praktyk. Psycholog wcale nie musi pracować z osobami chorymi czy potrzebującymi pomocy, może się w praktyce zajmować innymi dziedzinami jak np. psychologia reklamy, psychologia pracy czy psychologia wychowawcza. Psycholog Kraków – często absolwenci psychologii podejmują dodatkowe szkolenia i kursy by rozwijać swoje umiejętności praktyczne.
Psycholog kliniczny
Różnica pomiędzy psychologiem a psychologiem klinicznym jest podobna do różnicy pomiędzy lekarzem medycyny a np. psychiatrą lub innym specjalistą medycyny, psycholog Kraków: psycholog kliniczny jest fachowcem, który ukończył dodatkowe 4 lub 5 letnie szkolenie specjalistyczne po zakończeniu studiów psychologicznych. Jest profesjonalnie przygotowany do profilaktyki, diagnostyki i terapii zaburzeń psychicznych. Psycholog kliniczny posiada zwykle jedną z 4 podspecjalizacji:
- Specjalista psychologii klinicznej dzieci i młodzieży,
- Specjalista psychologii klinicznej w psychiatrycznej służbie zdrowia,
- Specjalista psychologii klinicznej w niepsychiatrycznej służbie zdrowia (medycyna somatyczna),
- Specjalista psychologii klinicznej w neurologicznej służbie zdrowia (neuropsycholog).
Mówiąc prościej psycholog kliniczny ma spore doświadczenie praktyczne w pracy z osobami potrzebującymi różnego rodzaju pomocy.
Psychoterapeuta
Psychoterapeuta to najczęściej psycholog (ale także nierzadko lekarz, pedagog, socjolog) który jest w trakcie lub ukończył dodatkowe, 4 letnie szkolenie z zakresu psychoterapii – specjalistycznej metody leczenia problemów i dolegliwości, w przypadku których ważną rolę odgrywają czynniki psychiczne. W pewnym zakresie jego kompetencje pokrywają się z tymi, które posiada psycholog kliniczny. Istnieje kilka wiodących szkół psychoterapii co wiąże się z tym, że szkolenie psychoterapeuty może bardziej akcentować różne elementy funkcjonowania psychiki. Do najpowszechniej spotykanych szkół psychoterapii należą:
- psychoterapia psychodynamiczna,
- psychoterapia poznawczo–behawioralna,
- psychoterapia systemowa,
- psychoterapia humanistyczna,
- psychoterapia interpersonalna
Kto może prowadzić psychoterapię?
Psychoterapią nazywamy systematyczny proces oddziaływania terapeutycznego, który ma za zadanie dokonanie u klienta głębszej zmiany przeżywania, myślenia, czy zachowania. Zarówno psycholog, psycholog kliniczny, jak i psychoterapeuta mogą być uprawnieni do prowadzenia psychoterapii, jeśli spełnią określone warunki. Nie każdy jednak psycholog jest psychoterapeutą i odwrotnie — nie każdy psychoterapeuta jest psychologiem. Do kogo zatem powinna udać się osoba, która zdecydowała się na podjęcie psychoterapii?
Kiedy psycholog może prowadzić psychoterapię
Psycholog i psycholog kliniczny mogą prowadzić psychoterapię pod warunkiem ukończenia co najmniej II roku szkoły psychoterapii. W Polsce dostępne jest kształcenie całościowe i częściowe w ramach szkolenia w zakresie psychoterapii zgodnie ze standardami Polskiej Rady Psychoterapii. Programy całościowe dają pełne kompetencje w zawodzie psychoterapeuty, a częściowe — uzupełniają lub doskonalą umiejętności psychoterapeutyczne. Warto dodać, że zdecydowana większość psychoterapeutów w Polsce ma wykształcenie psychologiczne. Psychologia kliniczna to dyscyplina stosowana w zakresie ochrony zdrowia. Psycholog kliniczny to magister psychologii, posiadający kompetencje w zakresie specjalizacji z psychologii klinicznej człowieka dorosłego, dzieci i młodzieży.
Psychoterapeuta — kto może nim być
Psychoterapeuta nie musi być z wykształcenia psychologiem ani lekarzem. Może nim również zostać absolwent pięcioletnich studiów humanistycznych, takich jak pedagogika lub socjologia, który dodatkowo ukończył kurs lub studia podyplomowe z zakresu psychoterapii. Mimo braku wymogu ukończenia pięcioletnich studiów psychologicznych, aż 75% polskich psychoterapeutów to absolwenci studiów magisterskich na kierunku psychologia, a tylko 13% to osoby, które ukończyły studia pedagogiczne. Trzecia grupa polskich psychoterapeutów to absolwenci studiów medycznych. Stanowią oni około 5% środowiska. Tak jak w większości krajów, również w Polsce zawód ten zdominowany jest przez kobiety. W Polsce kobiety stanowią 80% całego środowiska psychoterapeutycznego. Psychoterapię indywidualną prowadzą prawie wszyscy polscy psychoterapeuci, a około jedna trzecia z nich także terapię grupową i terapię par. Z kolei z terapii rodzinnej klienci mogą skorzystać w około 20% gabinetów. Najczęstszym miejscem pracy terapeutów w Polsce jest prywatna praktyka.
Zarówno psycholog, psycholog kliniczny, jak i psychoterapeuta to osoby, które mogą być uprawnione do prowadzenia psychoterapii. Dlatego odwiedzając gabinet psychoterapeuty po raz pierwszy, nie wahajmy się zapytać o certyfikat, doświadczenie zawodowe oraz o szkołę psychoterapii, którą ukończyła dana osoba. Istotne może być także pytanie o nurt, w którym będzie prowadzona psychoterapia. Wszystkie te informacje mogą okazać się dla nas istotne w podjęciu decyzji o wyborze psychoterapeuty — oddajemy bowiem w ręce specjalisty delikatny instrument, jakim jest nasza psychika.
Psychoterapeuta czy psycholog
W sytuacji, gdy po raz pierwszy chcemy zgłosić się z naszymi trudnościami do specjalisty, warto rozważyć wizytę u psychologa, gdyż to właśnie psycholog i psycholog kliniczny są osobami, które mają kompetencje do udzielenia porady psychologicznej. Psycholog diagnosta będzie miał odpowiednie kompetencje, by móc zdiagnozować przyczyny zaburzeń, a następnie skierować klienta do psychoterapeuty lub lekarza psychiatry. Wizyta u psychologa może być właściwym wyborem, jeśli nie wiemy, jaka metoda psychoterapii będzie odpowiednia w konkretnym przypadku. Zadaniem psychologa z doświadczeniem w pracy klinicznej będzie zaplanowanie przebiegu procesu diagnostycznego i terapeutycznego, a także bieżące konsultacje z klientem w zakresie postępów terapii.
Opracowanie mgr Grzegorz Mączka
