Przyczyną zaburzeń funkcji poznawczych w chorobie Alzheimera jest zanik komórek w określonych obszarach mózgu, a co za tym idzie zmniejszenie ilości neuroprzekaźnika acetylocholiny. Acetylocholina w naturalny sposób rozkładana jest przez enzym cholinoesterazę, znajdujący się w mózgu.
Inhibitory cholinesterazy i mantyna
Wykazano, że hamowanie tego enzymu przez leki należące do grupy tzw. inhibitorów cholinesterazy prowadzi do poprawy funkcji poznawczych u chorych cierpiących na chorobę Alzheimera. Oprócz inhibitorów cholinesterazy w leczeniu choroby Alzheimera stosuje się także mantynę, lek hamujący działanie innego neuroprzekaźnika w mózgu – glutaminianu. Skuteczność działania wspomnianych leków udowodniono w badaniach naukowych z udziałem chorych. Efektem działania inhibitorów cholinesterazy jest istotna, chociaż niewielka poprawa w zakresie zaburzeń poznawczych, co więcej leki te mają istotny korzystny wpływ na zaburzenia zachowania występujące w przebiegu choroby Alzheimera.
Sposoby leczenia choroby Alzheimera
Objawy neuropsychiatryczne i zaburzenia zachowania są leczone na wiele sposobów. Po pierwsze, jeśli jest to możliwe, technikami niefarmakologicznymi. Depresja i objawy depresji powinny być leczone selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI). Mają one również wpływ na niepokój, rozdrażnienie i inne niespecyficzne objawy, które mogą towarzyszyć depresji. Pobudzenie i zachowana agresywne mogą wymagać stosowania leków przeciwpsychotycznych. Ogólnie zalecane są „atypowe” leki antypsychotyczne w małych dawkach, z ostrożnym zwiększaniem. Postępowanie takie wymaga czasu potrzebnego do ujawnienia się działania tych leków. W leczeniu objawów takich jak lęk czy zaburzenia snu stosuje się także inne leki przeciwdepresyjne oraz leki nasenne. Z uwagi na podeszły wiek oraz obecność innych chorób oraz zażywanie innych leków, terapia za pomocą leków działających na ośrodkowy układ nerwowy powinna być prowadzona ostrożnie, przez doświadczonego specjalistę neurologa, psychiatrę lub geriatrę.
Skuteczność leczenia
Znane obecnie metody leczenia choroby Alzheimera mają charakter wyłącznie objawowy. W dotychczasowych badaniach dotyczących leczenia przyczynowego brano pod uwagę różne mechanizmy patologiczne prowadzące do powstania choroby Alzheimera. Oceniano działanie m.in. substancji o działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym oraz terapie immunologiczne ukierunkowane na powstawanie złogów amyloidu. Pomimo dokonującego się nieustannie postępu w rozumieniu mechanizmów prowadzących do powstania choroby Alzheimera, nie opracowano dotąd metod postępowania o jednoznacznie udokumentowanym wpływie na przebieg choroby.
Opracował lek. med. Krzysztof Banaszkiewicz
