Nerwica (dawniej: neuroza) to termin używany do opisu niepsychotycznego zaburzenia psychicznego, które wiąże się z doświadczaniem cierpienia i lęku, które upośledzają codzienne funkcjonowanie.
Zarys historyczny
Termin nerwica wprowadził pod koniec XVIII w. szkocki lekarz William Cullen. Stosował go do opisu zaburzeń i objawów, w przypadku których nie można było zidentyfikować podłoża organicznego (objaw w żaden sposób nie mógł być wytłumaczony obecnością dysfunkcji czy zaburzenia funkcjonowania układów ciała). W późniejszych latach Zygmunt Freud stosował termin „nerwica lękowa” do opisu choroby psychicznej lub cierpienia charakteryzującego się występowaniem ekstremalnego lęku.
Obecnie istnieje niemała różnica poglądów na temat tego co właściwie oznacza termin „nerwica” w sensie klinicznym. Współczesne systemy diagnostyczne praktycznie nie posługują się już tym pojęciem – został on zastąpiony kategorią „zaburzenia lękowe”. Mimo to niektórzy klinicyści używają terminu „nerwica” dla opisania symptomów lękowych i towarzyszącym im zachowaniom lub nazywają tak szeroki zakres zaburzeń psychicznych spoza kręgu zaburzeń psychotycznych (jak np. schizofrenia czy zaburzenia urojeniowe). Także adepci psychoanalizy niekiedy opisują wewnętrzny proces psychiczny (zwany nieświadomym konfliktem), który wyzwala charakterystyczny dla nerwicy lęk wykorzystując pojęcie „nerwica”.
Nerwica czy psychoza?
Kluczowy element odróżniający zaburzenia nerwicowe od zaburzeń psychotycznych polega na tym, że osoba z objawami nerwicowymi wciąż mocno „trzyma się rzeczywistości” (prawidłowe testowanie rzeczywistości), co nie ma miejsca w przypadku psychozy. Dawne klasyfikacje zaburzeń nerwicowych wymieniały między innymi: nerwicę lękową, nerwicę depresyjną, nerwicę obsesyjno–kompulsyjną, nerwicę histeryczną.
Leczenie nerwicy
Leczeniem nerwicy zajmuje się psychiatra, psycholog kliniczny, psychoterapeuta lub inny specjalista w zakresie zdrowia psychicznego. Rodzaj zastosowanej terapii zależy od charakteru objawów, ich nasilenia i zakresu powodowanego przez nie cierpienia. Często stosuje się psychoterapię psychodynamiczną, poznawczo–behawioralną, farmakoterapię oraz naukę technik relaksacyjnych.
Opracował: mgr Grzegorz Mączka na podstawie: The Gale Encyclopedia of Psychology 2nd edition, Gale Group 2001
