W czasopiśmie Psychiatry Research, należącym do światowej czołówki najważniejszych czasopism naukowych z dziedziny psychiatrii ukazał się właśnie artykuł pt. „Placebo-controlled randomized clinical trials of antidepressants for major depressive disorder: Analysis of ClinicalTrials.gov, 2008–2022” (Randomizowane badania kliniczne kontrolowane placebo, dotyczące zastosowania leków przeciwdepresyjnych w terapii dużej depresji: analiza bazy ClinicalTrials.gov, 2008–2022), którego jednym z autorów jest prof. Marcin Siwek. Celem tego badania była analiza kluczowych aspektów projektowania współczesnych, randomizowanych badań klinicznych, kontrolowanych placebo (RCT), dotyczących leków przeciwdepresyjnych i włączających pacjentów z ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi (MDD) w wieku ≥18 lat. Do badania włączono 122 RCT zarejestrowane na stronie ClinicalTrials.gov i rozpoczęte w latach 2008–2022. W większości RCT oceniano jedynie remisję kliniczną (czyli objawową), a odsetek badań, w których pomiary wyniku były związane z remisją funkcjonalną, był raczej niski (28%). Remisję kliniczną oceniano głównie w ostrej fazie depresji, a tylko w 7 (6%) badaniach oceniano zapobieganie nawrotom. Odsetek badań, w których wykorzystano kwestionariusze samoopisowe, które dostarczają ważnych informacji uzupełniających skale oceniane przez klinicystę, był umiarkowany (n = 66; 54%). Kolejnym problemem w analizowanych RCT było powszechne stosowanie rygorystycznych kryteriów kwalifikowalności. Przykładowo 41 RCT (34%) wykluczyło pacjentów ze względu na współistniejące zaburzenia lękowe. Większość badań RCT (n = 103; 84%) wykluczała starszych pacjentów, a jedynie 6 (5%) badań było poświęconych wyłącznie im. Autorzy konkludują, iż aby zapewnić optymalny rozwój farmakoterapii klinicznej MDD, badacze powinni rozważyć modyfikację niektórych kluczowych aspektów projektowania RCT leków przeciwdepresyjnych.
Artykuł jest owocem współpracy naukowców Katedry Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM), Katedry immunologii WUM i Katedry Farmakoterapii WUM z Katedrą Psychiatrii UJ CM w Krakowie.
