Jak pokazują badania, aspiracje mogą pomóc osiągnięciom w nauce tylko wtedy, gdy są realne.
Według danych opublikowanych przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologiczne, dzieci mają lepsze wyniki w szkole gdy rodzice wiążą duże nadzieje z ich osiągnięciami edukacyjnymi. Problem pojawia się wtedy, gdy te nadzieje są nierealistyczne – wówczas dzieci mogą radzić sobie gorzej. „Nasze badania ujawniły zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty aspiracji rodziców co do osiągnięć szkolnych ich dzieci. Chociaż aspiracje rodzicielskie mogą wpłynąć na poprawę wyników w nauce, to nadmierne wymagania mogą być szkodliwe” – powiedział dr Kou Murayama z Uniwersytetu w Reading. Badanie zostało opublikowane w „Journal of Personality and Social Psychology” w listopadzie 2015 roku.
Aby potwierdzić swoją tezę, dr Murayama i jego koledzy przeanalizowali dane z badań longitudalnych – badań psychologicznych, pozwalających obserwować te same osoby wielokrotnie, na przestrzeni wielu lat, umożliwiając śledzenie i opisywanie procesu rozwoju jednostki. Badania te przeprowadzono w latach 2002-2007 wśród 3 530 uczniów szkół średnich i ich rodziców z niemieckiej Bawarii. W badaniu oceniano osiągnięcia z matematyki, a także aspiracje rodziców (jak bardzo chcą, aby ich dziecko osiągnęło określony poziom) i ich oczekiwania (jak bardzo wierzą, że ich dziecko może osiągnąć określony poziom) w ciągu roku.
Badacze odkryli, że wysokie aspiracje rodzicielskie doprowadziły do wzrostu osiągnięć naukowych, ale tylko wtedy, gdy zbytnio nie przekraczały realistycznego oczekiwania. Kiedy aspiracje przekraczały oczekiwanie, osiągnięcia dziecka proporcjonalnie się zmniejszały.
Aby wzmocnić wiarygodność wyników, badacze próbowali powtórzyć główne obszary badania, korzystając z danych pochodzących z dwuletniego badania obejmującego ponad 12 000 uczniów ze Stanów Zjednoczonych oraz ich rodziców. Wyniki były podobne do niemieckiego badania i dostarczyły dalszych dowodów na to, że zbyt wysokie aspiracje rodziców są związane z gorszymi osiągnięciami szkolnymi ich dzieci.
Poprzednie badania psychologiczne wykazywały związek między aspiracjami a osiągnięciami edukacyjnymi, ale dopiero to badanie uwydatniło ostrzeżenie dla rodziców – powiedział dr Murayama. „Wiele wcześniejszych pozycji literatury przekazywało rodzicom prostą, bezpośrednią wiadomość – dążenie do wysokich osiągnięć Twoich dzieci pomoże im osiągnąć więcej” – mówi dr Murayama. W rzeczywistości rodzice, którzy mają większe oczekiwania wobec swoich dzieci, często byli celem programów mających na celu poprawę wyników w szkole. To badanie sugeruje, że takie programy edukacyjne nie powinny koncentrować się na sprostaniu bezrefleksyjnym oczekiwaniom rodziców, ale na dostarczaniu rodzicom informacji potrzebnych do rozwinięcia realistycznych oczekiwań.
„Nierealistycznie wysokie aspiracje mogą utrudniać Twojemu dziecku osiągnięcie dobrych wyników naukowych. Zapamiętajmy – wzrost naszych aspiracji rodzicielskich nie może być skutecznym rozwiązaniem przynoszącym postępy w edukacji naszych dzieci”, podsumował dr Murayama.
Opracowała: Anna Piwko-Łętek na podstawie www.apa.org
