Depresja w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej stanowi dominującą fazę choroby tj. pojawia się znacznie częściej i trwa dłużej niż objawy czy epizody manii lub hipomanii. Bardzo istotnym problemem jest wysokie ryzyko oporności na leczenie depresji dwubiegunowej. Z tego względu poszukuje się nowych, eksperymentalnych i niefarmakologicznych metod terapeutycznych, takich jak np. głęboka stymulacja mózgu (DBS – deep brain stimulation). Jest to jednorazowa procedura neurochirurgiczna polegająca na zaimplementowaniu stymulatora, który przez poprowadzone pod skórą przewody wysyła impulsy elektryczne do ściśle i precyzyjnie określonego, niewielkiego obszaru mózgu, powodując w nim zmiany aktywności neuronów, co wpływa na funkcjonowanie stymulowanej struktury oraz przyczynia się do powstawania nowych połączeń synaptycznych. Głęboka stymulacja mózgu stosowana jest w neurologii do leczenia choroby Parkinsona lub dystonii. Próby wykorzystania jej w leczeniu psychiatrycznym mają na razie eksperymentalny, sporadyczny charakter i dotyczyły głownie opornych na leczenie przypadków depresji i zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Na podstawie wiedzy z zakresu neuroanatomii i neurofizjologii, a także badań neuroobrazowych zidentyfikowano obszary mózgu, których stymulacja powinna wiązać się z pojawieniem się efektu przeciwdepresyjnego. Badania przeprowadzone u pacjentów cierpiących na jednobiegunową depresję nawracającą lub depresję w przebiegu choroby dwubiegunowej wykazały obiecującą skuteczność DBS zastosowanej w odpowiednich okolicach ośrodkowego układu nerwowego. Należy jednak podkreślić, że powyższe badania są bardzo nieliczne i obejmowały bardzo małe i niejednorodne grupy pacjentów. Zagadnienie użyteczności i skuteczności DBS w zaburzeniach nastroju, w tym w depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej wymaga zatem dalszych obserwacji, na większych lepiej wyselekcjonowanych grupach i z zastosowaniem rzetelnej metodologii. Co warte podkreślenia DBS wydaje się być metodą bezpieczną – ryzyko krwotoku, zakażenia lub awarii zastosowanego urządzenia waha się w granicach 5-10%, a zmianę fazy depresyjnej na maniakalną – wbrew wcześniejszym obawom – zanotowano do tej pory tylko w jednym przypadku.
Powyższe zagadnienia zostały szczegółowo omówione w artykule: „Głęboka stymulacja mózgu jako metoda leczenia depresji lekoopornej w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej — przegląd badań neuroobrazowych i eksperymentalnych”, którego współautorem jest specjalista Centrum Dobrej Terapii – dr n.med. Marcin Siwek. Artykuł ten ukazał się niedawno w czasopiśmie „Psychiatria”, Tom 14, Nr 1 (2017), s. 40-46.
