Fibromialgia jest przewlekłym zespołem bólowym, w którym zarówno ból jak i towarzyszące mu objawy (zaburzenia snu, budzenie z uczuciem niewyspania, męczliwość, uczucie trudności myślenia, koncentracji, problemy z zapamiętywaniem informacji) są źródłem znacznego cierpienia, obniżenia jakości życia i upośledzenia funkcjonowania pacjentów.
W leczeniu fibromialgii stosuje się kombinację farmakoterapii z metodami niefarmakologicznymi. Do tych ostatnich należą:
- edukacja pacjenta na temat schorzenia, jego natury, przebiegu i możliwości radzenia sobie z jego objawami,
- ćwiczenia aerobowe oraz oporowe o małej lub umiarkowanej intensywności (30-60 minut, 3x/tydzień),
- trening higieny snu ze zwróceniem uwagi na cyrkularną zależność pomiędzy obniżoną jakością czy ilością snu, a intensywnością doznań bólowych,
- trening relaksacyjny i nauka radzenia sobie ze stresem,
- terapia poznawczo-behawioralna.
Nieliczne dane naukowe sugerują również skuteczność takich technik jak: tai chi, yoga, medytacja, trening oparty na uważności, hipnoza, EMG – biofeedback.
W farmakoterapii fibromialgii olbrzymią rolę odgrywa zastosowanie leków przeciwdepresyjnych. Ma to związek nie tylko z bardzo częstym współwystępowaniem depresji czy zaburzeń lękowych, które wymagają adekwatnego leczenia, jako że mogą one przyczyniać się do nasilania objawów choroby podstawowej, pogorszenia rokowania i funkcjonowania. Niektóre leki przeciwdepresyjne takie jak duloksetyna, wenlafaksyna, milnacipran, czy amitryptylina, wykazują dodatkowo działanie przeciwbólowe, które jest niezależne od ich wpływu na objawy depresji. Działanie to wynika z modulacji tzw. zstępujących szlaków antynocyceptywnych (tj. hamujących przewodzenie bólu) w ośrodkowym układzie nerwowym, głównie poprzez podnoszenie w tych szlakach stężenia serotoniny i noradrenaliny. Zastosowanie tych leków w fibromialgii może dać pozytywne efekty w postaci redukcji: bólu, męczliwości, zaburzeń snu, porannej sztywności kończyn, poprawy jakości życia i funkcjonowania pacjentów. Podobne efekty w leczeniu fibromialgii może dać zastosowanie pregabaliny – leku przeciwpadaczkowego o znaczących właściwościach przeciwbólowych oraz przeciwlękowych. Co ciekawe, w fibromialgii najczęściej nieskuteczne są niesterydowe leki przeciwzapalne oraz leki przeciwbólowe z grupy opioidów.
Jak widać skuteczne leczenie fibromialgii często wymaga współpracy psychiatry, psychoterapeuty lub psychologa, a także specjalisty chorób wewnętrznych (internisty) lub specjalisty w zakresie leczenia bólu.
