Bezsenność to problem, który dotyczy niemal każdego na którymś z etapów życia. Najczęściej ma charakter przejściowy (bezsenność przygodna lub krótkotrwała). Jednak niezależnie od tego, jak długo trwa, w istotnym stopniu wpływa na samopoczucie i zdrowie człowieka. Najnowsze badania sugerują istnienie związku pomiędzy bezsennością a skłonnością do nawiązywania relacji z ludźmi.
Do najczęstszych przyczyn bezsenności zalicza się stres (np. w pracy, na studiach), problemy osobiste w relacjach, przyjmowanie niektórych leków, uzależnienia, choroby ogólnomedyczne i zaburzenia psychiczne oraz nieprawidłowe nawyki w zakresie higieny snu. Bezsenność związana z przejściowymi wydarzeniami w życiu, która nie trwa dłużej niż dwa tygodnie, zwykle nie wymaga konsultacji lekarskiej. Najczęściej wystarczające jest wówczas konsekwentne wdrożenie odpowiednich zmian nawyków okołodobowych (higiena snu). Wskazaniem do konsultacji są przedłużające się problemy ze snem (i wpływające niekorzystnie na samopoczucie/funkcjonowanie w dzień). Należy pamiętać, że każda – nawet jednodniowa bezsenność – prowadzi do znacznego upośledzenia zdolności motorycznych i poznawczych, osłabienia kondycji fizycznej i gorszego samopoczucia psychicznego. Obecnie dodatkowo okazuje się, że może być także powodem do spadku zainteresowania kontaktami społecznymi.
Przebieg badania
Eti Ben Simon i Matthew Walker to naukowcy zajmujący się fizjologią snu na Uniwersytecie Kalifornia w Berkeley. Przeprowadzili oni badanie obejmujące 18 zdrowych dorosłych osób. Badanie przebiegało dwuetapowo. Każda z osób została poddana rezonansowi magnetycznemu, dzięki któremu możliwe było dokładne sprawdzenie czynności mózgu.
Zadaniem badanych było oglądanie filmów, które przedstawiały kroczących w stronę kamery ludzi oraz chwilowe zbliżenia na przedmioty nie poruszające się (dla kontrastu). Gdy badany uznawał, że wirtualna osoba lub przedmiot były w niekomfortowo bliskiej odległości, miał nacisnąć przycisk.
Pierwszego dnia wszyscy badani byli wyspani i wypoczęci; w drugim etapie badania (następnego dnia) pozbawieni byli całkowicie nocnego wypoczynku.
Nie śpię, nie mam ochoty na relacje
Odnotowano, iż uczestnicy w stanie deficytu snu “zatrzymywali” wirtualną osobę na dystansie o 18-60% dalszym, niż dzień wcześniej (gdy byli wyspani). Ponadto neuroobrazowanie mózgu wskazało kilka ciekawych zależności. Gdy badani byli niewyspani, odnotowywano u nich znacznie większą aktywność w obszarach mózgu zawiadujących informowaniem nas o zbliżającym się zagrożeniu. Ponadto obserwowano u nich mniejszą aktywność w tej części mózgu, która odpowiada za pozytywne interakcje społeczne.
Wnioski
Zmęczenie powodowane bezsennością może sprawiać, że ludzie mają znacznie mniejszą chęć na nawiązywanie kontaktów z innymi. Wydaje się to dość oczywistym wnioskiem, dlatego Walker i Simon dodatkowo rozwinęli badanie, aby dostarczyć bardziej interesujących informacji. Po każdym etapie badania, naukowcy nagrali uczestników w trakcie odpowiadania na różne pytania. Następnie nagrania udostępnili (online) tysiącu wolontariuszy, którzy nie mieli wiedzy na temat stopnia wyspania uczestników badania.
Wolontariusze jednoznacznie oceniali osoby niewyspane jako “samotne”. Co ciekawe, po obejrzeniu materiałów przedstawiających tych badanych, swoje samopoczucie także określali jako “bardziej samotne”, niż przed emisją.
Wyniki omawianego badania wskazują, że dbałość o zdrowy sen i wypoczynek nocny może korzystnie wpływać na nasz potencjał w zakresie relacji z ludźmi.
Opracowała: Katarzyna Olechniewicz, na podstawie: DiscoverMagazine
